کتاب «درآمدی نظری بر امنیت جامعهای» که اولین اثر منتشر شدة گروه میباشد، حاصل اجرای اولین طرح تحقیقاتی با عنوان «امنیت اجتماعی؛ معنا، مؤلفهها و نظریهها» است که توسط استاد و محقق گرامی آقای دکتر قدیر نصری در گروه پژوهشی جامعه و امنیت به انجام رسیده است و هماکنون به بازار نشر ارائه شده است.
طرح تحقیقاتی «امنیت اجتماعی؛ نظریهها، مفاهیم و مؤلفهها» نظریههای علمی مهم و مطرح جهان در زمینه امنیت اجتماعی (جامعهای) Societal Security را مورد بررسی و شناخت قرار داده است و متناسب با نیاز جامعه ایران نقد و ارزیابی شده است. تحقیق مذکور تبیین و تفسیری بر مبانی نظری امنیت جامعهای تولید شده در مجامع آکادمیک جوامع غربی است. در حال حاضر کسانی که در ایران فعالیتهای تحقیقاتی و کارشناسی در این حوزه انجام میدهند اغلب از منابع غربی به عنوان مرجع استفاده میکنند. در صورتیکه تفاوتهای زیادی بین مؤلفهها و شاخصههای جوامع غربی و ایرانی وجود دارد که موجب کاهش درجة صحت و دقت فعالیتهای علمی، تحقیقی و کارشناسی خواهد شد و بعضاً موجب انحراف و خطا در بهکارگیری نتایج تحقیق- بدون رعایت ملاحظات- میشود.
البته ادبیات نظری غربی در مدل نظری و الگوی پرداخت علمی و برخی مؤلفهها، شاخصهها، نظریهها و مفاهیم میتواند مورد بهرهبرداری قرار گیرد، لیکن متناسب با نیازهای جامعة ایرانی اسلامی باید نقد و ارزیابی شود.
ادبیات تولید شده در باب «امنیت جامعهای» (Societal Security) را میتوان به دو دسته تقسیم نمود؛ دسته اول متونی هستند که در غرب تولید شدهاند و مرجع امنیت جامعهای را هویت گروههای اجتماعی (بویژه اقلیتهای قومی) قرار دادهاند. دسته دیگر ادبیات، مجموعه متونی است که در داخل ایران و طی دو دهه اخیر منتشر شده است. متون تولید شده به زبان فارسی را نیز میتوان در قالب سه دسته فرعی طبقهبندی کرد؛
1- متون تولیدی از سوی دستگاههای اجرایی
متونی که از سوی دستگاههای دولتی منتشر گردیده بیشتر ناظر بر امنیت جامعه و یا امنیت اجتماعی است و تفسیر هویت محور امنیت جامعهای (به سیاق بوزان و ویور) اروپاییان را برنمیتابد.
2- متون تولیدی از سوی محافل آکادمیک
نگاه دقیق در این متون نشان میدهد که موضوع امنیت/ ناامنی در ساحت جامعه، بسیار وسیع و پراکنده است. علاوه بر این، مطالعات و متون مزبور عمدتاً پسینی هستند و به کالبدشکافی و علتشناسی آسیبهای اجتماعی طی سالیان اخیر بسنده کرده، به تخمین شرایط و فضای آتی نپرداختهاند (مسائل اجتماعی ایران، 1383)
در یک جمعبندی کلی میتوان از این گزاره دفاع کرد که هیچیک از آثار تولید شده توسط این مراکز بهصورت ویژه و تخصصی به ایضاح معنای امنیت جامعهای و تشریح اجزا و نظریههای مرتبط به آن نپرداختهاند.
اما در کتاب «درآمدی نظری بر امنیت جامعهای» که برای اولین بار به توضیح و تفسیر امنیت اجتماعی (جامعهای) به طور خاص پرداخته است، درصدد جواب دادن به این پرسشها است که «معنای امنیت جامعهای» چیست؟ ارکان و مؤلفههای آن کدامند؟ چه نظریههایی در این خصوص وجود دارند و مدل غیر غربی پرداختن به امنیت جامعهای چیست؟ که برای آن هشت فصل طراحی شده است.
فهرست مطالب:
پیشگفتار (محمدعلی مینایی)
مقدمه
فصل اول: چارچوب مفهومی و روشی
فصل دوم: تاریخچه امنیت جامعه ای در غرب و جهان سوم
فصل سوم: مرزهای مفهومی امنیت جامعه ای
فصل چهارم: طرح دولتی امنیت و طرد نوع جامعه ای آن
فصل پنجم: نظریه های امنیت جامعه ای
فصل ششم: سهم مکتب کپنهاگ در ابداع مفهوم «امنیت جامعهای»
فصل هفتم: امنیت جامعه ای و مدیریت امنیت ملی
فصل هشت: مؤلفه های امنیت جامعه ای در جوامع غیرغربی؛ با نگاهی به ایران
در این کتاب شما در مییابید که امنیت جامعه ای چه معنایی دارد، اجزا یا مولفههای آن کدامند و چه نظریههایی در این خصوص مطرح شده است.
تهیه و تنظیم: زهرا نوایی لواسانی