«امنیت اجتماعی‌شده؛ رویکرد اسلامی» عنوان کتابی است که به‌تازگی توسط گروه پژوهشی جامعه و امنیت به بازار نشر ارائه شده است. این کتاب که هشتمین اثر گروه پژوهشی جامعه و امنیت است، حاصل اجرای طرح تحقیقاتی است با عنوان «امنیت اجتماعی از دیدگاه اسلام» که توسط آقای دکتر اصغر افتخاری انجام و به اتمام رسیده است.

دربارة کتاب

کتابی که پیش‌رو دارید، نتایج تحقیق یکی از پروژه‌های فاز اول منظومة تحقیقاتی طرح جامع مطالعات امنیت اجتماعی، «امنیت اجتماعی از دیدگاه اسلام» است که هدف آن شناخت مفاهیم امنیت اجتماعی (جامعه‌ای) در چارچوب گفتمان اسلام و پیشنهاد اصول عملیاتی برای تقویت و تحکیم امنیت اجتماعی در جامعه اسلامی است. علیرغم فعالیت‌هایی که در تبیین امنیت از دیدگاه اسلام شده است لیکن کمتر با مدل و روش علمی به این موضوع پرداخته شده است. تحقیق مذکور پس از دو سال تلاش علمی و تحقیق عمیق پایان یافته و گزارش پژوهشی آن توسط مجری تحقیق ارائه شده است.

تعریف عملیاتی اسلام آن را مرکب از «مجموعه اعتقادات قلبی، باورهای عقلی و الگوهای رفتاری» می‌داند که منطبق با تعریف ارائه شده از سوی حضرت علی (ع) می‌باشد. برهمین اساس منظور از اسلام عبارتست از مجموعه اصول مذکور در قرآن کریم، سنت و آنچه به اجماع از سوی بزرگان دین ارائه شده است. در تحقیق حاضر، با توجه به محدودیت های زمان و منابع، تاکید اصلی بر مکتب تشیع قرار دارد. افزون بر آن چون تفاسیر متعددی از تشیع نیز وجود دارد که انجام تحقیق را دشوار می سازد، به منظور افزایش دقت بحث و امکان جمع‌نبودن موضوعات، تفسیر ارائه شده از سوی حضرت امام (ره) به دلیل جامعیت و به روز بودن و کاربردی بودن آن مبنای بحث می‌باشد.

البته ادبیات نظری غربی در مدل نظری و الگوی پرداخت علمی و برخی مولفه‌ها و شاخصه‌ها و نظریه‌ها و مفاهیم می‌تواند و بایستی مورد بهره برداری قرار بگیرد. لیکن متناسب با نیازهای جامعه ایرانی اسلامی بایستی مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. بنابراین این پروژه تحقیقاتی در کنار دو پروژه تحقیقاتی دیگر «تحلیل جامعه شناختی امنیت در ایران با تاکید بر رویکرد تاریخی» و «امنیت اجتماعی: مفاهیم، مولفه‌ها و نظریه‌ها» یک مدل نظری ایرانی اسلامی را در حوزه امنیت جامعه‌ای (Societal Security) پدید خواهد آورد.

مهم‌ترین هدفی که در این تحقیق دنبال می‌شود طراحی یک مدل نظری برای یک مبحث اجتماعی در فضای دینی و توحیدی است.

نکته بدیع و نوپدید این تحقیق پرداخت روش‌شناختی آن برای طرح مباحث دینی، الهی و توحیدی در  حـــوزه‌های اجتماعی است و نظریه‌های سکولار غربی فاقد این مزیت می‌باشند. این نوع تحقیقات بسیار سخت، چالش‌برانگیز، حساس و جدید است. مکتب اسلام به عنوان مکتب پذیرفته شده در جامعه ایران منبع اصلی این تحقیق بوده که به دلیل محدودیت زمانی تاکید اصلی بر مکتب شیعه می‌باشد و در مکتب شیعه هم به دلیل تفاسیر متعدد، تفسیر ارائه‌شده از سوی حضرت امام (ره) به دلیل جامع‌، به‌روز و کاربردی بودن آن مبنای بحث می‌باشد.

امید است نتایج این پژوهش، زمینه ساز تحقیقات و مطالعات گسترده‌تری از حیث روش شناختی در طرح مباحث دینی در حوزه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی خصوصاً امنیت پژوهی باشد.

تهیه و تنظیم: زهرا نوایی لواسانی