مرکز مطالعات جامعه و امنیت

مرکز مطالعات جامعه و امنیت

در ایران رویکرد اجتماعی به امنیت به­دلیل تناسب مبانی آن با اصول معرفتی در حوزۀ مطالعات اسلامی امنیت، و همچنین توجه به ابعاد بومی نظریۀ امنیت، طی دو دهۀ گذشته بسیار مورد توجه بوده است. رویکرد مرکز مطالعات جامعه و امنیت در این رابطه تلاش در جهت تولید چارچوبی بومی و مستقل از مکتب کپنهاگ است. منابع موجود در این زمینه سه گروه اصلی را شامل می‌شود:

اول: پژوهش‌های تحلیلی در خصوص ابعاد اجتماعی امنیت؛

دوم: پژوهش‌های کاربردی ناظر بر امنیت جامعه؛

سوم: پژوهش‌های اجرا شده در مرکز مطالعات جامعه و امنیت.

عمدۀ تلاش­های مطالعاتی و پژوهشی مرکز مطالعات جامعه و امنیت معطوف به امنیت اجتماعی با رویکرد نرم (امنیت ایجابی) بوده که ذیلاً به سیر پژوهش­های مزبور و مراحل شکل­گیری طرح کلان ملی مطالعات امنیت اجتماعی اشاره شده است:

  1. تهیۀ گزارش تحلیلی- علمی از وضعیت مطالعات امنیت اجتماعی برای سران نظام در سال 1378:

دستور رییس جمهور وقت بر روی گزارش تحلیلی- علمی به وزیر علوم و دبیر شورای­عالی امنیت ملی وقت:

جناب آقای دکتر روحانی

جناب آقای دکتر معین

اصل کار ارزنده است و امیدوارم با گسترش تحقیقاتی از این دست، روند تدبیر و ادارۀ امور هر چه بیشتر علمی و واقع­بینانه­تر شود. به نظرم دبیرخانۀ شورای عالی امنیت ملی می­تواند و باید سفارش­دهندۀ این تحقیق باشد و وزارت محترم فرهنگ و آموزش عالی و پژوهشگاه هم قطعاً استقبال می‌کنند. نتیجه به من گزارش شود.

  1. اجرای فاز صفر طرح جامع مطالعات امنیت اجتماعی به­منظور شناخت و تبیین دقیق­تر مؤلفه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر امنیت اجتماعی؛
  2. مشارکت در تصویب مادۀ 119 قانون برنامۀ چهارم توسعه؛
  3. پیشنهاد وزارت علوم به سازمان مدیریت و برنامه­ریزی برای ملی شدن طرح جامع مطالعات امنیت اجتماعی و نیز تأسیس پژوهشکده‌ای برای تحقیق و پژوهش در حوزۀ امنیت اجتماعی؛
  4. موافقت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با ملی شدن طرح جامع (با دفاع علمی پژوهشگاه)؛ و اجرای آن در طول سال‌های 1385 تا 1390
  5. درجهت تکمیل مطالعات انجام‌شده در قالب طرح جامع مطالعات امنیت اجتماعی، پیشنهاد اجرای طرح کلان مطالعات امنیت اجتماعی به دبیرخانه شورایعالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) ارائه و شورایعالی عتف در سال 1390 طرح مذکور را که اولین طرح کلان حوزه علوم انسانی می‌باشد جزو طرح‌های ملی مورد حمایت، تصویب و جهت اجرا ابلاغ نمود.
  6. فعالیت‌ها و دستاوردهای حاصل از اجرای دو طرح ملی[1]

الف- طرح جامع مطالعات امنیت اجتماعی

(1)- اجرای 6 طرح تحقیقاتی

(2)- ترجمه متون برگزیده در باب امنیت اجتماعی

(3)- تهیه مقالات علمی

(4)-ایجاد پایگاه اطلاع‌رسانی

(5)- انتشار 9 جلد کتاب از نتایج تحقیقات و فعالیت‌های انجام‌شده با عناوین:

      1. درآمدی نظری بر امنیت جامعه ای

      2. مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی امنیت

3. پژوهش‌نامه امنیت اجتماعی ـ رویکردی ایرانی

4. جامعه‌شناسی تاریخی امنیت در ایران

5. تأثیر اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران

6. ترجمان جامعه و امنیت (جلد اول)؛ مجموعه مقالات

7. ترجمان جامعه و امنیت (جلد دوم)؛ خشونت قومی و محظور امنیتی

8. امنیت اجتماعی از دیدگاه اسلام

9. فرهنگ توصیفی اصطلاحات امنیت

ب- طرح کلان ملی مطالعات امنیت اجتماعی

   (1)- تهیه روندنمای مطالعات امنیت اجتماعی

   (2)- اجرای فاز اول شامل 5 طرح تحقیقاتی

   (3)- آغاز اجرای فاز دوم و برنامه‌ریزی برای انجام 12 طرح تحقیقاتی

      (4) تهیه سند راهبردی مطالعات امنیت اجتماعی



  1. اطلاعات کامل درخصوص اهداف، برنامه و فعالیت‌های انجام‌شده مربوط به دو طرح ملی مورد اشاره در وب‌سایت وجود دارد.

ادامه مطلب
سوابق علمی و تحقیقاتی مدیر مرکز آقای محمد علی مینایی

به نام خدا

1- بنیان‌گذاری مطالعات متمرکز علمی پژوهشی در حوزه امنیت اجتماعی(Societal security) در ایران

2- تاسیس گروه پژوهشی جامعه و امنیت در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم

3- مدیر گروه پژوهشی جامعه و امنیت و عضو شورای پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

4- مدیریت اجرای طرح جامع مطالعات امنیت اجتماعی

هدف اصلی طرح؛ بسط دانش نظری و تجربی درباره امنیت اجتماعی در ایران در راستی کمک به سیاست‌سازی برای کاهش تهدیدهای مرتبط با امنیت جامعه است. طرح مذکور مشتمل بر 6 پروژه تحقیقاتی مستقل و 4 پروژه تالیفی و ترجمه‌ای در حوزه مطالعات جامعه و امنیت و با عناوین زیر بوده که با مدیریت مشار‌الیه انجام و به اتمام رسیده است:

    1-4- امنیت اجتماعی: مفاهیم، مولفه‌ها و نظریه‌ها

    2-4- بررسی پیامدهی فرهنگی اجتماعی کاربرد اینترنت بر امنیت اجتماعی در ایران و ارائه راهبرد مناسب

    3-4- تحلیل جامعه‌شناختی امنیت در ایران با تاکید بر رویکرد تاریخی

    4-4- تحلیل بحران‌های موثر بر امنیت اجتماعی ایران از سال 1367 تا 1386- عوامل، روندها و تجربه‌ها

    5-4- امنیت اجتماعی از دیدگاه اسلام

    6-4- فرهنگ توصیفی اصطلاحات امنیت

    7-4- مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی امنیت

    8-4- ترجمان جامعه و امنیت- جلد 1، امنیت- جامعه- هویت

    9-4- ترجمان جامعه و امنیت- جلد 2، خشونت قومی و محظور امنیتی

    10-4-پژوهش‌نامه امنیت اجتماعی؛ مبانی و مسائل امنیت اجتماعی، رویکردی ایرانی

5- مدیریت اجری طرح کلان ملی مطالعات امنیت اجتماعی

در اجرای فازهای 1 و 2 طرح کلان 17 طرح تحقیقاتی به شرح زیر اجرا و یا در دست اجرا می‌باشد:

    1-5- نظریة امنیت جامعه‌ی: چارچوب مفهومی، موازین عملی و ارائه الگوی ایرانی

    2-5- اصول و مبانی امنیت اجتماعی شده در اسلام با تاکید بر قرآن کریم و سیره معصومین علیهم السلام

    3-5- ابعاد موثر بر امنیت اجتماعی  در جامعه ایران (مؤلفه‌ها و شاخص‌ها)

    4-5- بررسی فرصتها وتهدیدات  شبکه های اجتماعی مجازی و تاثیر آن بر امنیت اجتماعی و ارائه راهبردها

    5-5- تدوین سند راهبردی علوم، تحقیقات و فناوری در حوزه امنیت اجتماعی جمهوری اسلامی ایران

    6-5- ارزیابی پایایی و روایی شاخص‌های امنیت اجتماعی در ایران

    7-5- ارائه نظریه مبنی امنیت اجتماعی در ایران

    8-5- شناسیی و ارائه الگو برای به‌کارگیری فناوری‌های نرم در امور فرهنگی با تاکید بر امنیت جامعه

    9-5- سنجش و برآورد امنیت وضعیت اجتماعی ایران

    10-5- تهیه بسته‌های سیاستی و راهبردی در حوزه امنیت اجتماعی کشور

    11-5- دانشنامه ایرانی امنیت

    12-5- تحولات رسانه در ابعاد، ابزار و پیام و تاثیر آن بر امنیت اجتماعی

    13-5- الگوهای اجتماعی‌دیدن امنیت: تجارب جهانی، توصیه‌های ایرانی

    14-5- الگویی برای مدیریت جامع بحران‌های اجتماعی با تاکید بر مرحله پیش از بروز بحران

    15-5- تبارشناسی امنیت اجتماعی در ایران معاصر

    16-5- بررسی و شناخت چیستی و چگونگی تاثیر شرایط زیست‌محیطی بر امنیت اجتماعی ایران

    17-5- گفتمان ولایت فقیه در موضوع امنیت اجتماعی

6- اجرای 3 طرح تحقیقاتی با عناوین:

    1-6-  مبانی نظری امنیت انتظامی

    2-6- شاخص‌های راهبردی امنیت در ج.ا.ا. (در حوزه فرهنگی- سیاسی)

    3-6- شاخص‌های راهبردی امنیت در ج.ا.ا. در حوزه اقتصادی (پیش امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از دیدمان اقتصادی

7- انتشار 9 جلد کتاب از نتایج تحقیقات انجام‌شده

8- برنامه‌ریزی برای انتشار 11 جلد کتاب دیگر در سال 1395

9- مدیریت برگزاری 9 کنفرانس علمی در حوزه امنیت جامعه‌ی (Societal Security)

10- برنامه‌ریزی برای ایجاد زمینه‌های اجرایی‌شدن نتایج پژوهش‌های صورت‌گرفته در جامعه ایران

11- تاسیس وب‌سایت اطلاع‌رسانی فعالیت‌های گروه پژوهشی (www.csss.ir)

12- تشکیل کتابخانه تخصصی امنیت اجتماعی

13- مدیریت و دبیری برگزاری کرسی‌های مطالعات راهبردی شاخص‌سازی، سنجش و ارزیابی وضعیت امنیت، دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی

14- عضو کمیته امنیت، کمیسیون دفاع، امنیت ملی و سیاست خارجی مجمع تشخیص مصلحت نظام

15- مدیریت کرسی‌های:

    1-15- کرسی مطالعات راهبردی «قدرت نرم و جنگ نرم»

    2-15- کرسی مطالعات راهبردی «امنیت اجتماعی»

16- عضویت در کرسی مطالعات راهبردی امنیت و توسعه

17- عضویت در ستاد راهبری کرسی‌های مطالعات راهبردی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی

18- انعقاد تفاهم‌نامه همکاری و نماینده پژوهشگاه در اجرای تفاهم‌نامه‌های:

    1-18- تفاهم‌نامه همکاری با وزارت کشور

    2-18- تفاهم‌نامه همکاری با مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی

    3-18- تفاهم‌نامه همکاری با پژوهشگاه نیروی انتظامی

ادامه مطلب

همکاران مرکز

یوسف قمری

زهرا نوایی لواسانی

دکتر سلمان صادقی زاده
دکتر علیرضا مهانیان
ادامه مطلب
- محمد علی مینایی

- دکتر اصغر افتخاری

- دکتر علیرضا طالب پور

- دکتر سید جلال دهقانی فیروز آبادی

- دکتر علیرضا مهانیان

- دکتر ابراهیم حاجیانی

- دکتر حسام‌الدین آشنا

- دکتر محمد رضا ولوی

- دکتر محمد لاجوردی

- دکتر فرزاد طرهانی

- دکتر منیژه نویدنیا

- دکتر سید رضا شاکری

- دکتر محمد حسین رضایی

- یوسف قمری

 

- دکتر محمد خضری

- دکتر قدیر نصری

- دکتر سعید مجردی

- دکتر ابراهیم رومینا

- دکتر محمد جهانتاب

- دکتر محمدرضا جوادی یگانه

- دکتر سید محمد میرسندسی

- دکتر محمد حسین پناهی

- دکتر محمد علی میرقاسمی

- دکتر فرزاد پور سعید

- دکتر محمود عسکری

- دکتر عبدالرضا امیری

- دکتر نادر نوروزی

- دکتر عسکر قهرمانپور

- دکتر سلمان صادقی زاده

ادامه مطلب

اعضای شورای علمی و راهبری

محمد علی مینایی

دکتر اصغر افتخاری

دکتر قدیر نصری
دکتر سعید مجردی
ادامه مطلب

کتاب های منتشر شده گروه