گزارش دهمین نشست مطالعات راهبردی قدرت نرم و جنگ نرم با عنوان «نتایج انتخابات اخیر ریاست جمهوری امریکا؛ تهدیدات و فرصتهای پیش رو برای ایران» با ارائه دکتر عبداله قنبرلو و در تاریخ سهشنبه ۱۳۹۵/۱۰/۲۱
در این نشست علمی که در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار گردید، ابتدا آقای محمدعلی مینایی، مدیر گروه پژوهشی جامعه و امنیت، با اشاره به انتخابات اخیر در امریکا این انتخابات را دارای تاثیرات متفاوتی در وضعیت قدرت نرم متقابل ایران و امریکا دانستند و از این رو طرح بحث پیرامون این مقوله را امری ضروری و مهم خواندند. دکتر اصغر افتخاری، دبیر کرسی قدرت نرم، نیز پرداختن به این مسئله را در راستای تدقیق امر سیاستگذاری مهم دانستند.
در ادامه دکتر عبداله قنبرلو به ارائه بحث خود پرداختند. ایشان گفتند: امریکا از دیر باز خود را کشوری استثنایی میدانست و معتقد بود باید نقش رهبری جهان را برعهده داشته باشد و این اندیشه از طریق مکتب استثناگرایی[1]حمایت میشد. با این وجود، پس از انتخاب باراک حسین اوباما، این تصور وجود داشت که امریکا اکنون به دوره پسا نژادگرایی[2] گذار کرده است. در چنین شرایطی، انتخاب دونالد ترامپ قطعا چرخشی به راست محسوب میشود. این راست گرایی البته محدود به امریکا نیست و اخیرا در جهان راست گرایی سر برافراشته است. مثلا در واقعه برگزیت و جدایی از اتحادیه اروپا و مطرحشدن احزابی مانند حزب استقلال انگلستان، جبهه ملی در فرانسه، حزب آزادی در هلند، حزب یک ملت در استرالیا و در آلمان حزب آلترناتیو که همگی این جریانات از ترامپ حمایت کردهاند.
برخی ادعا میکنند که ترامپ شخصیتی فرا حزبی است منتها این ادعا درست به نظر نمیرسد زیرا به هر حال ترامپ به نمایندگی از حزب محافظه کار معرفی شده است. دونالد ترامپ مواضعی را در داخل اتخاذ کرده است که در نوع خود بی سابقه هستند و بر خلاف ارزشهای امریکایی قرار میگیرند. مثلا اظهارات ترامپ در رابطه با موضوع شکنجه، جامعه ال جی بی تی، مخالفت با ای پی ای[3][4]، حقوق بشر و حقوق زنان در این زمرهاند. در خارج نیز مواضع ترامپ مناقشه برانگیز بودهاند. مواردی مانند حمایت از متحدان دیرینه و ناتو به عنوان طولانیترین پیمان نظامی تاریخ جهان و اتخاذ مواضع منفی در برابر اتحادیه اروپا و مخالفت با کارکردهای سازمان تجارت جهانی. به ویژه اینکه ترامپ به سیاست یکجانبه گرایی معتقد بوده و چندان احترامی برای مواضع سازمان ملل و سازمان فراملی قائل نیست. در رابطه با مناسبات تجاری نیز وی از تجارت منصفانه به جای تجارت آزاد حمایت میکند.
در رابطه با تاثیر این واقعه بر ایران باید گفت مواضع متخذه از سوی ترامپ متناقض بوده است. تمایلات ترامپ در رابطه با روسیه و موضوع وی در رابطه با اسد و داعش برای ما مثبت و فرصتآفرین بوده است. ولی در رابطه با مسئله فلسطین وضعیت پیچیدهتر است. در راس مواضع منفی و تهدید زا برای ایران، تهدید برجام از سوی ترامپ را میتوان نام برد. به علاوه چینش دولت مردان ترامپ به وضوح ساختاری ضد ایرانی دارد و این امر را میتوان تهدید دیگری دانست.
[1]. Exceptionalism
[2]. Post racism
[3] .Brexit (British exit)
[4]. Environmental protection agency