آقای پورسعید برای تحقیق و تدوین کتابی با عنوان «فرهنگ توصیفی اصطلاحات امنیت» با گروه پژوهشی جامعه و امنیت همکاری دارند. به‌منظور آشنایی با این تحقیق گفت‌و‌گویی با ایشان انجام شده که برای استحضار بازدیدکنندگان محترم سایت درج می‌شود؛

ضمن تشکر از حضور شما در این گفت‌وگو لطفاً در ابتدا مختصری از بیوگرافی علمی خود را بفرمایید.

اینجانب فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه علامه طباطبایی هستم. حدود ده سال است در حوزه جامعه‌شناسی سیاسی ایران و مطالعات امنیتی، به ویژه امنیت ملی ایران کار پژوهشی و تدریس انجام می‏دهم. از پائیز ۱۳۸۱ دبیر فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات راهبردی و از پائیز ۱۳۸۳ عضو علمی گروه مطالعات ایران در پژوهشکده مطالعات راهبردی می‏باشم.

سوال: منظور از فرهنگ توصیفی چیست؟ و آیا چنین فرهنگی در حوزه امنیت سابقه دارد؟

 آقای پورسعید: فرهنگ توصیفی، به‌نوعی در میانه فرهنگ لغت و دانشنامه قرار می‏گیرد. فرهنگ لغت، معادل واژگانی و مترادف لغات را پوشش می‏دهد، اما دائره‌المعارف یا دانشنامه، شامل مقالاتی است که برای مداخل مشخص و تخصصی نوشته می‏شود. فرهنگ توصیفی، ضمن آنکه از سبک و سیاق دانشنامه پیروی می‏کند، اما در مجموع، خلاصه‏تر از آن است و برخی از انواع مدخل‏ها، همچون نام اشخاص صاحب‌نظر و اماکن مرتبط را پوشش نمی‏دهد.

در حوزه اصطلاحات امنیتی، هرچند برخی فرهنگ لغات تخصصی وجود دارد، اما تاکنون دانشنامه و فرهنگ توصیفی در این سطح و به زبان فارسی به چاپ نرسیده است.

سوال: همانطور که اطلاع دارید قبلاً مجموعه‌ای با عنوان فرهنگ اصطلاحات امنیت، توسط آقای دکتر جهانتاب برای گروه پژوهشی جامعه و امنیت تهیه شده است. تفاوت یا تفاوت‌های تحقیقی که شما در دست اجرا دارید با مجموعه تهیه شده توسط آقای دکتر جهانتاب در چیست؟

 آقای پورسعید: فرهنگی که جناب آقای دکتر جهانتاب گردآوری کرده بودند، اثری است که زحمت زیادی برای آن کشیده شده است. در عین حال، اولاً به فرهنگ لغات نزدیک می‏شود و در ثانی، کاملاً اقتباسی و گردآوری است و از جنبه تألیفی برخوردار نیست. ضمن آنکه، مداخل بیشتر با صبغه علوم سیاسی گردآوری شده بودند تا مطالعات امنیتی. در پروژه تحقیقی اینجانب با نظارت و هدایت اساتید عزیزم آقایان دکتر نصری و دکتر افتخاری سعی شده است این موارد برطرف شود و متن صبغه تألیفی، امنیتی و دانشنامه‏ای داشته باشد.

سوال: انتخاب منابع برای تدوین این فرهنگ بر چه اساسی صورت گرفته است؟ آیا در این فرهنگ از منابع داخلی و خارجی استفاده کرده‌اید؟

 آقای پورسعید: در انتخاب منابع و حتی مداخل، سعی شده است منابع دست اول مطالعات امنیتی که به آنها دسترسی داشته‏ام، اعم از داخلی و انگلیسی مد نظر قرار گیرند.

سوال: لطفاً مبانی و ملاحظات انتخاب مداخل برای درج در فرهنگ توصیفی امنیت را توضیح دهید. آیا گروه‌بندی یا طبقه‌بندی خاصی برای تنظیم و ترتیب مداخل در نظر گرفته‌اید؟

 آقای پورسعید: بله برای انتخاب مداخل و پیشنهاد آنها به گروه محترم پژوهشی جامعه و امنیت، مطالعات امنیتی را به چهارده مدخل به ترتیب زیر تقسیم کرده‏ام و بر اساس این تقسیم‏بندی این مداخل را انتخاب می‏کنم.

سوال: مراحل و فرایند تهیه فرهنگ مورد نظر چگونه است؟

 آقای پورسعید: مراحل به ترتیب عبارتند از اول. انتخاب مداخل و پیشنهاد آنها به گروه، دوم. بررسی و تصویب مداخل در گروه، سوم. نگارش مداخل و ارسال آنها به گروه، چهارم، ارزیابی مداخل نگاشته‏شده و ارسال نتیجه ارزیابی به نویسنده، پنجم. اعمال نظرات اصلاحی مورد تقاضای ارزیاب از سوی نویسنده.

سوال: سازوکار نظارتی این طرح چگونه می‌باشد؟

 آقای پورسعید: از سوی گروه محترم پژوهشی جامعه و امنیت، ناظری علمی برای این طرح انتخاب شده است که مطابق با نظرات ایشان، متن شکل گرفته و اصلاح می‏شود.

سوال: در این فرهنگ چه تعداد اصطلاح یا مفهوم پیش‌بینی گردیده است؟

 آقای پورسعید: در این فرهنگ پیش‏بینی کرده‏ایم که ان‌شاءالله حدود ۴۰۰ مدخل انتخاب و به نگارش درآید.

سوال: پیشرفت طرح در چه مرحله‌ای است؟

 آقای پورسعید: حدود ۳۰ درصد از کل پروژه به یاری خداوند به انجام رسیده است.

در پایان از همه اعضای گروه از جمله جناب آقای مینایی مدیر محترم گروه، آقایان دکتر افتخاری و دکتر نصری و به ویژه، جناب آقای قمری به خاطر زحماتی که برای پیشبرد این طرح کشیده‏اند، تشکر می‏کنم.